ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΚΡΙΤΣΑΣ

 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΜΜ.ΔΙΑΛΥΝΑΣ, (Βενετάς)

Στου Βενετά το ρούκουνα θα πάω να γλεντήσω

και στου Σκοτίδη την αυλή μετά θα τραγουδήσω.

Ένας από τους πνευματικούς ανθρώπους της Κριτσάς,  υπήρξε ο Ιωάννης Εμμ. Διαλυνάς, γωστός  ως Βενετάς.

Το πατρικό του βρίσκεται δίπλα στην εκκλησία Αγία Πελαγία και επί της πλατείας Ιωάννου Επιτροπάκη (διδασκάλου) και το οποίο διατηρούν τα παιδιά του Μανώλης (Συνταξιούχος στέλεχος του Ε.Ο.Τ.) και Αλέκος, (Συνταξιούχος γεωπόνος).

 Δεν παύουν δε να επισκέπτονται την Κριτσά ταχτικά γιατί είναι συνδεδεμένη με τα παιδικά τους χρόνια και όχι μόνο.

Aς δούμε περισσότερα για τον πατέρα τους Ιωάννη Εμμ. Διαλυνά,  τον άνθρωπο και την πορεία του, όπως αναφέρονται στο βιβλίο " ΞΕΠΕΤΑΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΟΥ" εκδόσεις Σ.Ι.ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ 2018, γραμμένα από το  γιό του Μανώλη.

Ο λατρευτός μας πατέρας, γεννήθηκε στην Κριτσά Λασιθίου,το 1912.

Πατέρας του ήτανε ο ξυλουργός, κατοπτροιός και αρχιμάστορας των τσιμεντοκατασκευών, Εμμανουήλ Δημ. Διαλυνάς, «Ο Βενετάς» και μητέρα του μια από τις τρεις κόρες του Ιωάννη Ν. Επιτροπάκη, Πρωτοδασκάλου της Κριτσάς (υπάρχει και η ομώνυμη πλατεία εκεί), η Χαρίκλεια, και αυτή δασκάλα. Την έχασε όμως γρήγορα και χωρίς να του αφήσει αδερφό ή αδελφή.

Τον μεγάλωσε η δεύτερη γυναίκα του  πατέρα του , η Αικατερίνη «η Λαθιώτησσα»,που τον ένοιωσε σαν δικό της παιδί.

Πέρασε σκληρά παιδικά και νεανικά χρόνια, αλλά του άρεσαν τα γράμματα και η μόρφωση και μ’ αυτά τα κίνητρα κατάφερε να ξεφύγει από τη μοίρα που ήθελε να του υπαγορεύσει ο πατέρας του.

Σπούδασε νομικά και ξένες γλώσσες στην Αθήνα. Σπουδαίο ρόλο σ’ αυτόν του το δρόμο της επιστήμης και της μόρφωσης έπαιξε ο αγαπημένος του φίλος και συγχωριανός του, ο αείμνηστος δικηγόρος του Αγίου Νικολάου και Κριτσάς ,ο Γεώργιος Πέτρου Πάγκαλος.

Στην Αθήνα παντρεύτηκε τη Μαρία Αλεξ. Χορέβα και μετά τη γέννηση του πρώτου του παιδιού, του Μανώλη, γύρισε οικογενειακώς στην Κριτσά και άρχισε να ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου μαζί με το Γ. Πάγκαλο, έχοντας κι οι δυο για γραφείο τους ένα δωμάτιο απέναντι από το πατρικό του σπίτι, (αργότερα καφενείο), στην Αγία Πελαγία, σήμερα «πλατεία Ιωάννη Ν. Επιτροπάκη, Πρωτοδιδασκάλου».

Στην Κριτσά γεννήθηκε κι ο δεύτερος γιός τους Αλέξανδρος (Αλέκος).

Αργότερα στα τέλη της δεκαετίας του ’40 και αρχές της δεκαετίας του ’50 εγκαταστάθηκε οικογενειακά και επαγγελματικά στον Άγιο Νικόλαο, διδάσκοντας ταυτόχρονα και τη γαλλική γλώσσα στο ιδιωτικό του φροντιστήριο, στον ίδιο χώρο του δικηγορικού του γραφείου.

Το 1954 μεταπήδησε στο δικαστικό κλάδο και διορίστηκε Ειρηνοδίκης στη Χώρα των Σφακίων. Εκεί γνώρισε κι έγινε στενός φίλος του μεγάλου Γάλλου σπηλαιολόγου-ερευνητή με ιδιαίτερη επιστημονική δραστηριότητα στην Κρήτη-Mr PAUL FAURE. Απ’ αυτή τη γνωριμία και φιλία δημιουργήθηκε το ενδιαφέρον του Γάλλου επιστήμονα με τα γνωστά αποτελέσματα των ανακαλύψεων του (σπήλαιο Βαρδογιάννη), στην Κριτσά κλπ και των σπηλαιολογικών του δοκιμίων.

Στη συνέχεια μετατέθηκε στο Καστέλλι Πεδιάδος και το 1963 ξαναγύρισε οικογενειακά στην Αθήνα.

Αθήνα, Ιστιαία Ευβοίας και Πειραιάς ήταν οι επόμενες πόλεις, όπου συνέχισε με ξεχωριστή επιτυχία και ιδιαίτερη αναγνώριση από την υπηρεσία του τη δικαστική του σταδιοδρομία.

Στην Αθήνα μαζί με άλλους συγχωριανούς του, που ζούσαν εκεί, ίδρυσαν το Σύλλογο Κριτσωτών Αττικής «Ο ΚΑΣΤΕΛΛΟΣ», του οποίου υπήρξε και ο πρώτος αιρετός Πρόεδρός του. Τιμής ένεκεν η φωτογραφία του βρίσκεται πάντοτε αναρτημένη στο γραφείο του Συλλόγου.

Εδώ πρέπει να σημειώσω ιδιαίτερα ότι τον πατέρα μου τον χαρακτήρισαν τρεις ιδιαίτερες «πρωτιές»: Ως πρώτος και επίσημα αναγνωρισμένος φροντιστηριακός δάσκαλος ξένων γλωσσών στον Άγιο Νικόλαο, ως πρώτος μεταπολεμικά Ειρηνοδίκης της επαρχίας Σφακίων και ως πρώτος αιρετός πρόεδρος ενός Συλλόγου Κριτσωτών πέρα από τη γενέτειρά του.

Είχε αναφέρει κάποτε στην οικογένειά του ότι, όταν ήταν νέος, όνειρό του ήταν να γίνει δάσκαλος και δικαστής. Τα πραγματοποίησε και τα δυο του τα όνειρα.

Αρκετοί είναι οι σημερινοί συμπατριώτες του, φτασμένοι επιστήμονες ή μη, που υπήρξαν μαθητές του στα γαλλικά και τον θυμούνται με ευγνωμοσύνη.

Αποφάσεις του δικαστικές είχαν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ως πρότυπα.

Όταν έφτασε πια ο καιρός να συνταξιοδοτηθεί το 1977, αποφάσισε μαζί με τη γυναίκα του να επαναπατριστεί στην Κριτσά και να αφοσιωθεί πια στο χωριό του και τους συγχωριανούς του, που αγάπησε με το ίδιο πάθος.

Ήθελε να δημιουργήσει τη δική του πνευματική γωνιά, στο πατρικό του σπίτι ,με τη δική του βιβλιοθήκη για να συμβουλεύει νομικά κι αφιλοκερδώς τους Κριτσώτες και παράλληλα να συγγράφει. Ήταν ένας άνθρωπος της ζωής και του πνεύματος με πολλές γνώσεις Κοινωνιολογίας και Ψυχολογίας.

Εκείνο το καλοκαίρι του ’77, στην Κριτσά τον προόριζαν «φαβορί» οι συγχωριανοί του για πρόεδρο της Κοινότητας. Δεν πρόλαβε όμως. «Έφυγε» ξαφνικά χωρίς να πραγματοποιήσει αυτό το όνειρό του (ιδανικό), να αφοσιωθεί δηλαδή υλικά και πνευματικά στην ιδιαίτερη πατρίδα του.

Την παραμονή του θανάτου του, μέσα σ’ ένα παραδοσιακό ρακάδικο της Κριτσάς με φίλους και συγχωριανούς του, είχε πει στον αγαπητό και πνευματικό φίλο του, τον δικηγόρο Αγησίλαο Ταβλά: «Αγησίλαε, αυτές τις μέρες ζω τη μεγαλύτερη ανταρσία της ζωής μου….» Έπρεπε να είχε προσέξει περισσότερο την υγεία του και δεν το έπραξε.

Πλήρωσε ακριβά αυτή του την «ανταρσία». Πέθανε μέσα στο ίδιο το πατρικό του σπίτι στις 14 Αυγούστου 1977.

Έτσι η Κριτσά γρήγορα στερήθηκε έναν άξιο πνευματικό άνθρωπο, που τόσα μπορούσε να προσφέρει!

Έφυγε όμως σίγουρα ικανοποιημένος, γιατί απέκτησε όχι μόνο άξια παιδιά αλλά και πιο αξιόλογα εγγόνια, διακριθέντες όλοι, στην κοινωνία.

 

Υ.Γ. Σήμερα  τα παιδιά του Μανώλης και Αλέκος, διατηρούν στο ισόγειο της οικίας τους, ανέπαφο το γραφείο το οποίο περνούσε τις ώρες του ο αείμνηστος πατέρας τους, ως συνταξιούχος πιά, είτε διαβάζοντας και γράφοντας, είτε δεχόταν τους συγχωριανούς του συζητώντας και φιλοσοφώντας μαζί τους.

Ας είναι αιωνία του η μνήμη!                                Γ.Κ.Ταβλάς