ΣΤΟΥΣ ΚΡΙΤΣΩΤΕΣ ΤΟ ΚΑΘΑΡΟ ΟΡΟΣ

 

Παλιά έγγραφα σχετικά με την κυριότητα του Οροπεδίου του Καθαρού Κριτσάς.

 Έχουμε διαβάσει  κι έχουμε ακούσει, κυρίως εμείς οι Κριτσώτες, τόσα και τόσα, που μιλούν για  τον τρόπο κτήσης του Καθαρού Όρους, από την Κοινότητα της Κριτσάς.

Σήμερα σας παρουσιάζω κάποια έγγραφα (ντοκουμέντα),από την εποχή εκείνη, για να γνωρίσουν σήμερα όσοι απολαμβάνουν  τα αγαθά του Καθαρού, (κήπους, αμπέλια, καρποφόρα δένδρα, νερά, αλλά και βοσκοτόπια), ότι οι πρόγονοί μας, υπέστησαν τα πάνδεινα, για να το κατοχυρώσουν και να το παραδώσουν «καθαρό», στις μετέπειτα γενιές.

Οφείλω να υπενθυμίσω και να τονίσω, ότι εκείνοι σεβάστηκαν το τοπίο (χλωρίδα και πανίδα) του χωρίς να το καταστρέφουν ή εις το ελάχιστο να το αλλοιώνουν.

Εμείς τι κάνουμε έκτοτε, ο καθένας ας κρίνει και πολύ περισσότερο οι εκάστοτε εποπτεύοντες άρχοντές μας.

Δε θα γράψω περισσότερα, γιατί πολλοί θα δυσανασχετήσουν και σταματώ εδώ!

Ένα  έγγραφο της 20^ης Φεβρουαρίου 1864!

 Το κατωτέρω έγγραφο που δημοσιεύουμε είναι σχετικό με την ιστορία της κυριότητας του Καθαρού Όρους, της Κοινότητας Κριτσάς.

Το οροπέδιο τούτο περιήλθε μετά την υποταγή της Κρήτης εις τους Χανιαλήδες.

Μετά πολλά έτη οι αδερφοί Χουσεϊν Μπιν και Ισμαήλ Μπιν το εδώρισαν εις την Κοινότητα Κριτσάς, εξεδόθη μάλιστα και το σχετικό φιρμάνιον (διάταγμα), το οποίο κατοχύρωσε τα πράγματα.

Αλλά οι κληρονόμοι του Χανιαλή, επειδή ήθελαν και πάλι να καταλάβουν το κτήμα, κατόρθωσαν να αποσταλεί το φιρμάνιον από τα αρχεία του Εφκαφίου Ηρακλείου, εις το τοιούτο, στην Κωνσταντινούπολη, προς εξαφάνιση.

Μετά ταύτα δε η Κοινότης διέτρεξε τον κίνδυνον να χάσει τα δικαιώματά της, διότι οι Χανιαλήδες άρχισαν να το διεκδικούν δικαστικώς.

Οι αγώνες υπήρξαν σκληροί και οι πρόκριτοι κατά σύσταση και απαίτηση των Χανιαλήδων, αφού προσκλήθηκαν στο Ηράκλειο, φυλακίστηκαν, με το σκοπό να φοβηθούν κι εγκαταλείψουν το κτήμα τους.

Μετά τη φυλάκιση και άλλοι πολλοί ομοχώριοι ήρθαν στο Ηράκλειο, όπου ως αναφέρεται στο έγγραφο, κακοποιήθηκαν, διότι αξίωσαν την αποφυλάκιση των συλληφθέντων και την απόδοση του κτήματος.

Κατόπιν τούτου και για να επιτύχουν την αποφυλάκιση, των ως άνω προκρίτων, υπέβαλαν στους αντιπροσώπους των μεγάλων δυνάμεων υπόμνημα, βάσει του οποίου, πέτυχαν το πρώτο, δηλαδή την αποφυλάκιση, των κρατουμένων.

Ο Δήμαρχος Γεώργιος Εμμ. Αποστολάκης

Χρειάστηκαν βεβαίως κι άλλοι αγώνες των Κριτσωτών και το 1904 υπό της  Κρητικής Πολιτείας, επιτέλους, το Οροπέδιο του Καθαρού Κριτσάς ,γίνεται περιουσία της Κοινότητας .

Σημαντική υπήρξε η συμμετοχή του τότε δημάρχου Γεωργίου Εμμ. Αποστολάκη, όστις ανεκάλυψε ότι το φιρμάνιον βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη και δια του Γενικού Διοικητή Κρήτης το μετέφερε στην Κριτσά κι έτσι οι δικαστικοί αγώνες Χανιαλήδων – Κριτσωτών, σταμάτησαν οριστικά.

Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι, επιμέλεια του τότε Βουλευτού Κριτσάς Μπετούρα, το σχετικό φιρμάνιο μεταφράσθη από τον Αβράμ εφέντη Λευκόχειρος, διακεκριμένου Τουρκομαθούς και εκυρώθη υπό της Α.Β.Υ του Πρίγκηπος Γεωργίου.

Έτσι η Κοινότητα διατηρεί έκτοτε το σχετικό φιρμάνι στο πρωτότυπο και σε επίσημο μετάφραση.

 

Κι άλλα σχετικά έγγραφα

Δημοσιεύουμε και μερικές αποδείξεις παραλαβής προϊόντων γης, χρημάτων και επισήμων εγγράφων σχετικών με την κυριότητα του καθαρού όρους της περιφέρειας της Κριτσάς, τα οποία παρέλαβαν οι πρόκριτοι της εποχής.